Cumhuriyet’in Kuruluş Yıllarında Beden Eğitimi ve Sporun Konumu
Şu kitabın bölümü:
Sağın,
A.
E.
&
Uğraş,
S.
(eds.)
2025.
Beden Eğitimi ve Sporun Pedagojik Dönüşümü: Tarihsel Süreçten Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’ne.
Özet
Cumhuriyet’in ilk yıllarında beden eğitimi ve spor, yalnızca fiziksel gelişimi değil; aynı zamanda toplumsal dönüşümü ve ideolojik yapılanmayı destekleyen temel araçlardan biri olarak değerlendirilmiştir. Cumhuriyet ideolojisi doğrultusunda beden terbiyesi; disiplin, vatanseverlik ve modern yurttaş bilinci kazandırmak amacıyla eğitim sistemine entegre edilmiştir. 1924 İlköğretim Programı ile beden eğitimi zorunlu hale getirilmiş, dersler hem sağlık hem de askerî içerik taşıyan etkinliklerle yapılandırılmıştır. John Dewey’in önerileriyle zihinsel ve sosyal gelişimi destekleyen bir anlayış da derslere yansıtılmıştır. Beden eğitimi öğretmeni ihtiyacını karşılamak amacıyla Gazi Terbiye Enstitüsü bünyesinde kurulan Beden Terbiyesi Şubesi, bu alanın akademikleşmesini sağlamıştır. Halkevleri aracılığıyla spor, kırsal kesimlere ulaştırılmış; toplumun her kesiminde spor kültürü oluşturulmuştur. 1938 tarihli Beden Terbiyesi Kanunu ile sporun kurumsal temeli atılmış, devletin denetimi altına alınmıştır. Tüm bu süreçte beden eğitimi ve spor, Cumhuriyet’in çağdaş birey ve güçlü toplum hedefinin somut bir parçası olarak şekillendirilmiştir.
