Yapay Zekâ, Sürdürülebilirlik Stratejileri ve Büyük Veri: Dönüşen İş Modelleri ve Küresel Perspektif
Şu kitabın bölümü:
Dirlik,
O.
&
Aydın Ünal,
D.
(eds.)
2025.
Akıllı Gelecek: Sürdürülebilirlik, Dijital Teknolojiler ve Yönetim Perspektifleri.
Özet
Bu bölüm, yapay zekâ, sürdürülebilirlik stratejileri ve büyük verinin günümüz işletmelerindeki dönüşüm rolünü bütüncül bir perspektiften ele almaktadır. Çalışmada, yapay zekânın insan benzeri bilişsel yetenekleri taklit ederek karar verme, otomasyon ve tahmine dayalı analiz süreçlerini güçlendirdiği; böylece işletmeler için verimlilik, ölçeklenebilirlik ve stratejik avantaj yarattığı vurgulanmaktadır. Bununla birlikte, algoritmik önyargı, veri gizliliği ve işgücü dönüşümü gibi etik ve yönetsel risklere de dikkat çekilmektedir. Sürdürülebilirlik stratejileri bölümünde, işletmelerin çevresel, sosyal ve ekonomik performansı dengeleyen uzun vadeli planlar geliştirmesi gerektiği belirtilmektedir. Bu kapsamda enerji verimliliği, döngüsel ekonomi, sürdürülebilir tedarik zinciri ve paydaş katılımı gibi uygulamaların rekabet avantajı, maliyet azaltma ve yasal uyum gibi çok boyutlu faydalar sağladığı ifade edilmektedir. Büyük veri bölümü, hacim, hız ve çeşitlilik özellikleriyle geleneksel analiz yöntemlerini aşan veri kümelerinden değer üretme kapasitesini açıklamaktadır. İşletmelerde karar alma, müşteri analizi, operasyonel iyileştirme ve yeni iş modellerinin geliştirilmesinde büyük verinin stratejik rolü ele alınmaktadır. Büyük veri kullanımındaki gizlilik ihlalleri, önyargı üretimi, yüksek maliyetler ve teknik karmaşıklık ise önemli risk alanları olarak tanımlanmaktadır. Bölüm, bu üç kavramın entegrasyonunun sürdürülebilirlik performansını ölçülebilir, veri odaklı ve operasyonel hale getirdiğini; ancak bunun etik yönetişim, şeffaflık ve yetenek yönetimi gerektirdiğini savunmaktadır. Sonuç olarak, yapay zekâ ve büyük verinin sürdürülebilirlik stratejileriyle birleşmesi, işletmeler için dayanıklılık, verimlilik ve uzun vadeli rekabet avantajı yaratmaktadır.
