Hızla değişen dünyada bir dönüm noktası yaşanmakta. İnsanlık olarak karşı karşıya kaldığımız küresel zorlukların karmaşıklığı, geleneksel çözümlerin yetersiz kaldığı bir gerçeği gözler önüne sermektedir. Artık insanoğlu iklim krizinden kaynak kıtlığına, sosyal eşitsizlikten kentleşmenin getirdiği yüklere kadar, birçok alanda kritik kararlar almak zorunda kalmakta. Ancak bu zorluklar, aynı zamanda tarihi bir fırsat da beraberinde getirmektedir: Daha akıllı, daha sürdürülebilir ve daha adil bir gelecek inşa etme fırsatı.

Bu kitap, tam da bu kesişim noktasını incelemektedir. "Akıllı Gelecek", yalnızca teknolojik ilerlemeyi değil, aynı zamanda bu ilerlemenin uzun vadeli refah ve ekolojik denge odaklı bir yönetim anlayışıyla birleştiği bütünsel bir vizyonu ifade etmektedir. Artık teknolojiye sadece verimlilik aracı olarak bakmak yerine, onu sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmak için kritik bir katalizör olarak görmek gerekmektedir.

İçinde bulunduğumuz çağ, Dördüncü Sanayi Devrimi olarak adlandırılan, dijital teknolojilerin fiziki, biyolojik ve dijital alanları harmanladığı devasa bir dönüşümün eşiğindedir. Yapay zekâ, Nesnelerin İnterneti (IoT), Büyük Veri (Big Data) ve blokzinciri gibi teknolojiler, enerji üretiminden tedarik zinciri yönetimine, akıllı şehirlerden sağlık hizmetlerine kadar her sektörü kökten değiştirmektedir. Bu araçlar, daha önce imkânsız olanı mümkün kılmakta, kaynak kullanımını gerçek zamanlı optimize etme, çevresel etkiyi hassas bir şekilde ölçme ve daha şeffaf ve katılımcı yönetim modelleri oluşturma konusunda işletmelere inanılmaz imkanlar sunmaktadır. Ancak, teknoloji tek başına bir çözüm değildir. Bu devrim niteliğindeki araçların sunduğu potansiyeli gerçeğe dönüştürmek, vizyon sahibi bir yönetim anlayışı gerektirir. Yönetim, burada sadece şirketleri değil, ulusları, şehirleri ve uluslararası kurumları kapsayan geniş bir perspektifte ele alınmaktadır. Başarılı bir "Akıllı Gelecek" inşa etmek, kısa vadeli kâr odaklı kararlar yerine, uzun vadeli sosyal ve çevresel faydayı önceliklendiren, etik temellere dayalı ve çok paydaşlı iş birliğini teşvik eden bir zihniyet değişimiyle mümkündür.

Bu kapsamda kitabın temel amacı, sürdürülebilirlik, dijital teknolojiler ve yönetim arasındaki bu karmaşık ve kritik ilişkiyi aydınlatmaktır. Kitap, konuyu sadece teorik düzeyde tartışmakla kalmayıp, aynı zamanda stratejik perspektifler, uygulanabilir modeller ve güncel vaka çalışmaları sunarak okuyucuya eyleme dönük bilgiler sağlamayı hedeflemektedir.

Kitabın birinci bölümünde Onur DİRLİK tarafından yazılan “Akıllı Gelecek: Toplum 5.0 ve İşletmeler” isimli bölüm teknolojik evrimin zirvesi olan Toplum 5.0 vizyonunu derinlemesine incelemektedir. Japonya menşeli olan bu Süper Akıllı Toplum yaklaşımı, dijital dönüşümü yalnızca ekonomik verimlilik için bir araç olarak değil, aynı zamanda yaşlanan nüfus, çevresel kirlilik ve eşitsizlikler gibi toplumsal sorunları çözmeyi hedefleyen insan merkezli, sürdürülebilir bir düzenin çerçevesini çizmektedir.

Bölüm, Toplum 5.0'ın Endüstri 4.0 ve Endüstri 5.0 gibi kavramlarla olan kritik ayrımını netleştirerek, Toplum 5.0'ın odağının üretim hattından tüm topluma (sağlık, eğitim, kamu) kaydığını vurgulamaktadır. İşletmeler açısından bölüm, yalnızca dijitalleşme değil, aynı zamanda stratejik, kültürel ve etik bir dönüşüm zorunluluğunu ortaya koymakta, veri odaklı yönetişim, T-şekilli profesyonellere olan ihtiyaç, ve çevresel, sosyal ve yönetişim kriterlerine uyumun yeni rekabet avantajını belirlediği anlatmaktadır. Son olarak, akıllı üretim, kişiselleştirilmiş sağlık hizmetleri ve akıllı şehirler gibi somut uygulama alanları ve vaka örnekleriyle Türkiye bağlamındaki fırsatlar ve zorluklar değerlendirilerek, işletmelerin sosyal değer yaratan sürdürülebilir ekosistem bileşenleri haline gelme yol haritası çizilmekte, okuyuculara Toplum 5.0'ın getirdiği kapsamlı paradigma değişimini anlamaları için bütüncül bir perspektif sunmaktadır

İkinci bölümde Yücel TÜRKER günümüz işletme stratejilerini yeniden tanımlayan üç temel dönüşüm unsurunu, yani yapay zekâ, büyük veri analitiği ve sürdürülebilirlik stratejilerini bütünleşik bir çerçevede ele almaktadır. Bölüm, sürdürülebilirliğin artık yalnızca çevresel bir kaygı olmaktan çıkıp, şirketlerin uzun vadeli rekabet gücünü belirleyen üçlü kâr hanesi (Çevresel, Sosyal, Ekonomik performans) yaklaşımının merkezine yerleştiğini göstermektedir. Bölümde yapay zeka ve büyük veri, sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmada kritik araçlar olarak konumlandırılmaktadır. Büyük veri, sensörler, Iot cihazları ve çevrimiçi işlemlerden elde edilen devasa hacimli bilgiyi sağlarken; yapay zeka, bu verilerden enerji verimliliği tahminleri, emisyon takibi ve tedarik zinciri şeffaflığı gibi alanlarda anlamlı içgörüler çıkarır. Bu entegrasyon, sürdürülebilirliği sadece raporlama sürecinden çıkarıp, işletmelerin operasyonel sistemlerine entegre edilen gerçek zamanlı bir yönetim bileşeni hâline dönüştürmektedir.

Üçüncü bölümde ise Duygu AYDIN ÜNAL pazarlama disiplininin daha az zarar verme ilkesine dayanan geleneksel sürdürülebilirlik yaklaşımından, ekolojik ve toplumsal sistemleri aktif olarak iyileştirmeyi hedefleyen rejeneratif pazarlama modeline geçişini incelemektedir. Bu yeni paradigma, işletmeleri doğadan ayrılmış ekonomik birimler olarak değil, aksine ekosistem ve toplumla karşılıklı bağımlılık içinde işleyen gömülü sistemler olarak konumlandırır. Bölüm, sürdürülebilirlik uygulamalarının çoğunlukla bozulmayı yavaşlatma yönündeki sınırlılıklarını (net sıfır) eleştirir. Çözüm olarak, işletmelerin doğal ve toplumsal sermayeyi artırarak net pozitif etki yaratmasını öngören rejeneratif bir zihniyet dönüşümünü savunur. Bu yaklaşım; çoklu paydaş değeri üretmeyi, biyoçeşitliliği ve topluluk refahını artırmayı zorunlu kılar.

Kitabın dördüncü bölümünde “Kavramsal ve Uygulama Bakış Açısı ile Sürdürülebilir Turizm” başlığı ile Ceylan ALKAN, son yıllarda çevresel ve sosyo-kültürel etkileri belirginleşen turizm sektörünün uzun vadeli devamlılığını güvence altına alan sürdürülebilir turizm kavramını derinlemesine analiz etmektedir. Kavramsal çerçeve; çevresel, ekonomik ve sosyo-kültürel olmak üzere üç temel sürdürülebilirlik boyutunu incelemekte, özellikle doğal kaynakların korunması ve yerel halkın yaşam kalitesinin gözetilmesi gerekliliğini vurgulamaktadır. Bölümün merkezinde, sürdürülebilirliğin temel bileşenlerinden biri olan taşıma kapasitesi yaklaşımı yer almakta ve bu yaklaşımın aşırı turizm sorununu önlemedeki kritik rolü ele alınmaktadır. En önemlisi, bölüm teknolojinin sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmadaki dönüştürücü etkisini detaylandırmaktadır. Akıllı Destinasyonlar, veri tabanlı yönetim sistemleri ve çevresel izleme teknolojileri (drone, sensör ağları) sayesinde, taşıma kapasitesinin artık dinamik bir süreç olarak gerçek zamanlı izlenebildiği ve kalabalıklaşma riskinin yönetilebildiği gösterilmektedir. Ayrıca, turizm işletmelerinde yenilenebilir enerji ve dijital sertifikasyon sistemlerinin çevresel performansı artırarak şeffaflığı nasıl sağladığı açıklanmaktadır. Sonuç olarak, bu bölüm sürdürülebilir turizmin ancak teknoloji, güçlü yönetişim ve paydaş katılımının bütüncül bir stratejiyle ele alınmasıyla başarıya ulaşabileceğini ileri sürmektedir.

Son bölümde ise Aslıhan KIYMALIOĞLU günümüzün dijitalleşen tüketim ortamlarında sürdürülebilir tüketimi teşvik etmenin etkili bir yolu olarak dijital dürtme stratejisini merkeze almaktadır. Davranışsal iktisadın temel ilkelerinden hareket eden bölüm, çevrimiçi karar alma süreçlerinde karşılaşılan niyet-davranış boşluğunu kapatmayı hedeflemektedir. Dijital dürtme, seçim özgürlüğünü kısıtlamadan, arayüz tasarım öğeleri kullanarak tüketicileri daha çevre dostu eylemlere yönlendiren bir seçim mimarisi uygulamasıdır. Bölümde sunulan ampirik çalışma, hem varsayılan hem de sosyal norm dürtmelerinin tüketicilerin organik ürün tercihi üzerinde benzer ve anlamlı düzeyde etkiye sahip olduğunu göstermektedir.