Bu çalışma, 3215 GTİP kodu altında sınıflandırılan matbaa mürekkepleri, yazı ve çizim mürekkepleri ile diğer mürekkep türlerinin uluslararası ticaret yapısını ve Türkiye’nin bu sektördeki konumunu kapsamlı biçimde incelemektedir. Günümüzde küresel ticaretin dijitalleşme, sürdürülebilirlik ve çevreye duyarlı üretim anlayışı doğrultusunda yeniden şekillendiği görülmektedir. Bu dönüşüm, kimya endüstrisinin önemli bir kolu olan matbaa mürekkepleri sektörünü doğrudan etkilemiştir. Çalışmanın temel amacı, Türkiye’nin bu sektördeki ihracat potansiyelini, ithalat bağımlılığını ve hedef pazar fırsatlarını belirleyerek, dış ticaret stratejilerinin geliştirilmesine katkı sağlamaktır.

Araştırmada 2020–2024 dönemine ait ITC-TradeMap verileri kullanılmış; küresel ticaret hacimleri, büyüme oranları ve ülke bazlı dış ticaret dengeleri karşılaştırmalı biçimde analiz edilmiştir. Bulgular, 3215 GTİP kodlu ürün grubunun 2023 yılı itibarıyla yaklaşık 6,5 milyar ABD doları tutarında bir ticaret hacmine sahip olduğunu ortaya koymaktadır. Almanya, Çin ve ABD küresel ihracatta önde gelen ülkeler arasında yer almakta; Türkiye ise Rusya, Irak, Almanya ve Fas gibi pazarlarda ihracat hacmini önemli ölçüde artırmaktadır. Bu eğilim, Türkiye’nin bölgesel ticaretteki etkinliğini güçlendirdiğini ve küresel pazarda rekabet gücü kazandığını göstermektedir.

Bununla birlikte, sektörün temel zayıf yönü yüksek teknolojili hammaddelerdeki dışa bağımlılıktır. Organik pigmentler, reçineler ve solventler gibi girdilerin çoğu ithal edilmekte, bu da üretim maliyetlerini artırarak rekabet avantajını sınırlamaktadır. Türkiye’nin lojistik konumu, gelişmiş ulaştırma altyapısı ve Gümrük Birliği üyeliği, pazarlara erişim açısından önemli avantajlar sunmaktadır.

Ek olarak, küresel baskı endüstrisinde yaşanan yeşil dönüşüm Türkiye için hem risk hem de fırsat yaratmaktadır. Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında çevresel kriterlere uygun üretim ve ihracat süreçleri zorunlu hale gelmiştir. Bu bağlamda, su bazlı ve düşük uçucu organik bileşik içeren çevre dostu mürekkep türlerine geçiş, Türkiye’nin AB pazarında rekabet gücünü koruması açısından kritik önemdedir. Bu dönüşüme yönelik Ar-Ge yatırımları, üretim altyapısının modernizasyonu ve çevresel sertifikasyon süreçlerinin desteklenmesi, sektörün sürdürülebilir büyümesine katkı sağlayacaktır.

Ayrıca, markalaşma, uluslararası fuarlara katılım ve dijital tanıtım faaliyetleri, Türk mürekkep üreticilerinin küresel pazarda bilinirliğini artırabilecek önemli unsurlardır. Sektörde teknolojik üretim kapasitesinin güçlendirilmesi, inovasyon odaklı ürünlerin geliştirilmesi ve yüksek katma değerli üretime yönelim, Türkiye’nin hem bölgesel hem küresel ticarette daha güçlü bir konum elde etmesini sağlayacaktır. Bu çalışma, veriye dayalı analizlerle Türkiye’nin matbaa mürekkepleri dış ticaretinde sürdürülebilir, yenilikçi ve rekabetçi bir büyüme modeli oluşturması gerektiğini vurgulamaktadır.