Sürdürülebilirlik Eğitimi Bağlamında Dijital Fen Öğrenme Ekosistemleri
Şu kitabın bölümü: Orhan, A. T. (ed.) 2025. Fen Eğitiminin Dijital Çağ Yolculuğu: Kuram, Araştırma ve Uygulamada Yeni Yönelimler.

Oktay Göktaş
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi

Özet

Bu çalışmada, sürdürülebilirlik eğitimi bağlamında Dijital Fen Öğrenme Ekosistemlerinin (DFÖE) kuramsal ve uygulamalı boyutları derinlemesine incelenmektedir. Dijital dönüşümün fen eğitiminde yarattığı epistemolojik kayma ve paradigma değişimi temel alınarak, DFÖE'lerin Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri'ne (SKH) ulaşmadaki kritik rolü analiz edilmiştir. DFÖE'ler, Bronfenbrenner'in ekolojik sistem kuramının dijital çağa uyarlanmış bir uzantısı olarak konumlandırılmakta ve Bağlantıcılık, Yapılandırmacılık ve Sistem Düşüncesi gibi kuramsal yaklaşımlarla çerçevelenmektedir.

DFÖE'lerin pedagojik uygulamaları, sanal laboratuvarlar, Yapay Zekâ (YZ) destekli adaptif öğrenme sistemleri ve Artırılmış/Sanal Gerçeklik gibi araçlarla öğrencilerin eylem odaklı bilgi ve etik sorumluluk becerilerini geliştirmesini sağlamaktadır. Çalışma, öğrencilerin veri okuryazarlığı ve sistemsel düşünme gibi 21. yüzyıl becerilerini otantik verilerle nasıl kazandığını detaylandırmaktadır. Bu ekosistemler, öğrencilerin sadece bilgi edinmesini değil, aynı zamanda aktif ve sorumlu dijital vatandaşlar olarak yetişmesini desteklemektedir.

Alanyazın eğilimleri, kısa vadeli bilgi kazanımından uzun vadeli sürdürülebilir davranış değişikliğine geçişi ve Öğrenme Analitiklerinin (ÖA) etik ve gizlilik sorunlarını vurgulamaktadır. Sonuç bölümü, politika yapıcılar için müfredat entegrasyonu, öğretmen yeterlilikleri (özellikle Dijital Yeterlikler- DiKoLAN çerçevesinde) ve etik veri politikaları açısından somut çıkarımlar sunmaktadır. Gelecek araştırmalar için ise boylamsal etki çalışmaları ve ÖA ile davranış izleme konuları önerilmektedir. Bu çalışma, DFÖE'lerin sürdürülebilir bir geleceğin inşasında fen eğitimine sağladığı dönüştürücü potansiyeli ortaya koymaktadır.

Kaynakça Gösterimi

Göktaş, O. (2025). Sürdürülebilirlik Eğitimi Bağlamında Dijital Fen Öğrenme Ekosistemleri. In: Orhan, A. T. (ed.), Fen Eğitiminin Dijital Çağ Yolculuğu: Kuram, Araştırma ve Uygulamada Yeni Yönelimler. Özgür Yayınları. DOI: https://doi.org/10.58830/ozgur.pub1107.c4448

Lisans

Yayın Tarihi

28 December 2025

DOI