Sürdürülebilirliğin Ölçülmesi ve Türkiye için Sürdürülebilirlik Göstergelerine Yönelik Bir Değerlendirme
Şu kitabın bölümü: Demir, M. A. & Güneri, B. (eds.) 2025. Enerji ve Sürdürülebilirlik Üzerine Makroekonomik Politika ve Uygulamalar.

Mehmet Sedat Uğur
Çankırı Karatekin Üniversitesi

Özet

Çevreye yönelik artan endişelerle birlikte son yıllarda iktisat literatüründe yoğun bir şekilde tartışılmaya başlanan bir kavram olarak sürdürülebilirlik, en temel anlamda gelecek nesillerin refah düzeyini etkilemeden mevcut nesle yaşanabilir bir çevre sağlanmasını mümkün kılmayı amaçlayan bir anlayışı ifade eder. Sürdürülebilir bir kalkınma anlayışının temelindeki soru, dünya üzerinde yaşayan insanların yaşam standartlarının belirsiz bir geleceğe kadar korunmaya elverişli bir yörüngede olup olmadığı veya mevcut yörüngenin doğal çevreye aşırı bir yük bindirmesinin söz konusu olup olmadığına yöneliktir. Bu bağlamda, iktisadi faaliyetlerden kaynaklı çevresel zararların hesaplanması ve sürdürülebilirliğin ölçülmesi çabası da son yıllarda yoğun bir şekilde tartışılmaktadır. Farklı kavramsallaştırmalardan ve sürdürülebilir bir kalkınma anlayışının temel boyutlarının ne olduğuna yönelik farklı vurgulardan kaynaklı olarak ölçüme yönelik çeşitli yaklaşımlar söz konusudur. Bu yaklaşımlardan bazıları, ulusal hesaplamalarda birtakım düzeltmelere giderek çevre boyutunu analize dâhil etmeye çalışırken, bazıları da farklı çevresel boyutlardan oluşan bileşik endeksler oluşturarak sürdürülebilirliğin yörüngesini anlamaya çalışmaktadır. Her ne kadar ölçüme yönelik çok sayıda farklı yaklaşım söz konusu olsa da tek bir ölçüt üzerinde henüz uzlaşıya varılamamıştır. Bu çalışmada farklı sürdürülebilirlik ölçümlerinin genel bir incelemesi sunulacak ve seçilmiş ölçümler için Türkiye’nin durumu değerlendirilecektir. Ele alınan ölçümleri içeren verilere göre Türkiye’de biyokapasite açığının olduğu, iklim hareketi ve aşırı tüketime yönelik de ciddi sorunların söz konusu olduğu gözlemlenmektedir.

Kaynakça Gösterimi

Uğur, M. S. (2025). Sürdürülebilirliğin Ölçülmesi ve Türkiye için Sürdürülebilirlik Göstergelerine Yönelik Bir Değerlendirme . In: Demir, M. A. & Güneri, B. (eds.), Enerji ve Sürdürülebilirlik Üzerine Makroekonomik Politika ve Uygulamalar. Özgür Yayınları. DOI: https://doi.org/10.58830/ozgur.pub880.c3600

Lisans

Yayın Tarihi

21 October 2025

DOI

Kategoriler