Farklı Boyutlarıyla Biyokorsanlık
İndir
Özet
Yeni bir olgu olarak yaklaşık 30 yıllık bir geçmişe sahip olan biyokorsanlık, biyolojik çeşitlilik ile genetik materyallerin ticari çıkarlar doğrultusunda kullanılmasını ve yerel halkların geleneksel/otantik bilgilerinin izinsiz biçimde patentlenmesini ifade eder. Biyokorsanlık sorunu çok boyutlu bir niteliğe sahiptir ve bu nedenle alternatif çözümler ancak disiplinlerarası bir bakışla mümkündür. Öteden beri biyokorsanlık, hem politika hem de literatür düzleminde dünyanın önem kazanan konularından birisidir. Sürdürülebilir kalkınma olgusuyla 1990’lardan itibaren önemi kazanan biyoçeşitlilik, zaman içerisinde onunla ilişkilendirilen yerel halkların geleneksel/otantik bilgileriyle birlikte gündem olmaya başlamıştır. Söz konusu gündemin ortaya çıkışında şüphesiz ki biyoteknolojinin gelişimiyle genetik kaynakların ekonomik değerinin hızla artışı etkili olmuştur.
Türkiye’de biyokorsanlık meselesinin henüz -çok boyutlu- bir sorunsal olarak algılandığını söyleyemeyiz. Bu konudaki gündem, ülkemize ait bazı endemik türlerin sınırda yakalanmasının ötesine geçememiştir. Dolayısıyla bu hususta gerek bilimsel araştırmalar ve gerekse politika yapımı bakımından uluslararası gündemin bir hayli gerisindeyiz. Uluslararası literatürde biyokorsanlık, 1990’lı yıllardan itibaren sosyolojik, ekonomik ve hukuki boyutlarıyla yoğun bir şekilde tartışılmaya başlanmış; bu durum hem uluslararası hem de ulusal politikaları biçimlendirmeye başlamıştır. Buna karşılık ülkemizde biyokorsanlığa yönelik çok boyutlu bilimsel çalışmalara ancak 2020’lerden sonra başlanmıştır. Dolayısıyla küresel ölçekte çok önemli bir politika ve araştırma konusu olan biyokorsanlıkla ilgili gündem ülkemizde ivme kazanmalıdır. Endemik türler, genetik kaynaklar ve yüzlerce yıllık tecrübeleri içeren geleneksel bilgi sahipliği bakımından oldukça zengin bir coğrafya olduğu tüm dünyaca kabul gören ülkemiz açısından böyle bir gündemin oluşması acil bir ihtiyaçtır. Elinizdeki kitap, böyle bir ihtiyaç nedeniyle ortaya çıkmıştır. Eserde biyokorsanlık sorunsalı, biyolojik, çevresel, yönetsel, hukuksal ve eğitsel boyutlarıyla ele alınmıştır. Kitabın her bir bölümü, öteden beri biyokorsanlık meselesini kendi bilimsel disiplini çerçevesinde araştıran yetkin akademisyenler ve uygulayıcılar tarafından hazırlanmıştır. Biyokorsanlığın çok boyutlu olarak irdelendiği bu kitap ile ülkemizde biyokorsanlığa dair gündem oluşturmak ve politika yapım süreçlerine katkı sağlamak amaçlanmıştır.
Faydalı olması dileğiyle.
