Biyokorsanlıkla Mücadelede Ceza Hukukunun Sınırları ve Biyoadalet Yaklaşımı
Şu kitabın bölümü: Mutlu, A. & Güler, E. (eds.) 2025. Farklı Boyutlarıyla Biyokorsanlık.

Helin Ayaz

Özet

Biyokaçakçılıktan biyokorsanlığa uzanan süreç, biyoçeşitliliğin zarar görmesine neden olmakta ve yerel toplulukların yüzyıllardır sahip oldukları genetik kaynakların ve bunlarla ilişkili olarak geliştirmiş oldukları geleneksel bilginin ellerinden alınmasına neden olmaktadır. Mevcut pozitif hukuk düzenlemeleri ise biyokorsanlık sorunuyla mücadelede yetersiz kalmaktadır. Her ne kadar uluslararası düzenlemelerle yerel toplulukların haklarını koruma amacıyla umut verici adımlar atılmışsa da sorunun büyük ölçüde devam ettiği, mevcut düzenlemelerin yeterli olmadığı açıktır. Bu çalışmada, fikri mülkiyet hukuku sistemlerinin bu sorunu çözmek için yetersiz kalmasından yola çıkılarak ceza hukukuna başvurulup başvurulamayacağı ele alınmıştır. Ancak biyokorsanlığın çok aktörlü ve katmanlı, sınırları aşan yapısı karşısında ceza hukukunun içerdiği sınırlılıklar, bu hukuk dalının yetersizliğini ortaya koymaktadır. Bunun yanı sıra egemen güçlerin kendi menfaatlerini korumak için ceza hukuku ve fikri mülkiyet hukuku da dahil olmak üzere bir bütün olarak hukuku araç olarak kullanması, alternatif bir etik yaklaşıma duyulan ihtiyacı göstermektedir. Biyoadalet yaklaşımı toplumun marjinalleştirilen kesimlerinin seslerini duyurabilmesini sağlamakta ve hukuki, idari, etik ve toplumsal reform önerileriyle kapsayıcı ve sürdürülebilir bir mücadele yöntemi sunmaktadır.

Kaynakça Gösterimi

Ayaz, H. (2025). Biyokorsanlıkla Mücadelede Ceza Hukukunun Sınırları ve Biyoadalet Yaklaşımı. In: Mutlu, A. & Güler, E. (eds.), Farklı Boyutlarıyla Biyokorsanlık. Özgür Yayınları. DOI: https://doi.org/10.58830/ozgur.pub1084.c4301

Lisans

Yayın Tarihi

29 December 2025

DOI

Kategoriler