Bu bölümde, Türk mûsikîsinin “sâz mûsikîsi” (enstrümantal) ve din dışı “sözlü mûsikî” (vokal) formları, muhtasar bir mûsikî tarihi perspektifi içinde ele alınarak, bu formların gelişimini ve şekillenmesini belirleyen unsurlar sistematik biçimde incelenmiştir. Sözlü mûsikî şubesinin altında değerlendirilen Türk din mûsikî formları ise kapsamlı ve müstakil bir inceleme alanı oluşturdukları için bu incelemenin dışında bırakılmıştır. Diğer tüm mûsikîlerde olduğu gibi, “klasik” Türk mûsikîsine has eserlerin kendilerine özgü karakteristik yapıları, özellikle İstanbul merkezli Osmanlı mûsikî geleneği içerisinde belirginlik kazanan bir “form tasnifi anlayışını” da beraberinde getirmiştir. Tüm bu tarihsel süreçte giderek çeşitlilik kazanan mûsikî formları böylece, bu anlayış çerçevesinde güfteli-güftesiz oluşlarına, güfte içeriklerine, bestelenme amaçlarına, icrâ edildikleri mekânlara, icrâ tavırlarına, icrâlarında tercih edilen sâzlara, bestelendikleri usûllere ve hatta nağme yapılarına göre tasnif edilegelmiştir. Bu bağlamda, Türk mûsikîsi eserlerinin formal mânâda belirlenmesinde etkin rol oynayan tüm bu “aslî unsurlar” temel alınarak, “Taksîm, Peşrev, Medhâl, Sâz Semâî, Longa, Sirto, Oyun Havası, Mandıra, Çiftetelli, Zeybek, Aranağme” gibi enstrümantal formlar ile birlikte, “Kâr, Beste, Semâî, Gazel, Şarkı, Türkü, Köçekçe ve Tavşanca, Gazel, Mehter Marşları gibi vokal formlar, tarihsel süreçte ortaya çıkışları, gelişimleri ve değişimleri açısından bu çalışma kapsamında ayrıntılı bir biçimde ele alınmıştır. Ayrıca bu çalışma, Türk mûsikîsinin “sâz mûsikîsi” ve din dışı “sözlü mûsikî” formlarını, yalnızca tarihsel süreçteki gelişimleri ve değişimleri açısından bir değerlendirmeye tabi tutmakla kalmayıp, tüm bu formal yapıları günümüz mûsikîsi açısından “biçimsel dönüşüm” ve “işlevsel çeşitlilik” bağlamında, bütüncül bir çerçeve içerisinde araştırmacıların istifadesine sunmayı da amaçlamaktadır.