Nüfusu 5.000’nin Üzerine Çıkmasına Rağmen Belediye Teşkilatı Kurulamayan Köy Yerleşmeleri Üzerine Bir İnceleme
Şu kitabın bölümü: Koçar Uzan, H. (ed.) 2025. Yerel Yönetimler, Kentleşme ve Çevre Politikaları: Güncel Paradigmalar ve Uygulama Pratikleri.

Özgür Gökmen
Milli Savunma Üniversitesi

Özet

Belediye teşkilatı, şehir, kasaba ve köylerde yerel hizmetlerin yerine getirilmesiyle ilgili, tüzel kişiliği bulunan yerel yönetim örgütüdür. Başta yönetim bilimleri olmak üzere farklı disiplinlere konu olan belediye örgütleri, bulundukları yerleşmelerle ilgili olarak yerleşme coğrafyasını ve idari coğrafyayı ilgilendirmektedir. Belediye örgütlü yerleşmeler coğrafyacılar tarafından değişik yaklaşımlarla ele alınmış olup belediyelerin yerleşmeler üzerindeki olumlu etkileri ile kapatılan belediyelerin yerleşmeler üzerinde yarattığı olumsuz sonuçlar tartışılmıştır. Bu araştırmada, nüfusu 5.000’ni aşmasına rağmen mesafe kriteri nedeniyle belediye örgütü kurulamayan köy yerleşmeleri ele alınmıştır. Çalışmada nitel araştırma desenlerinden biri olan durum analizi kullanılmıştır. Bahsedilen yöntemin tercih edilmesindeki amaç var olan bir durumun nicel ve nitel verilerden yararlanılarak aydınlatılmasıdır. Hazırlanan bu araştırmada yürürlükteki 5393 Belediye Kanunu’na göre Türkiye Cumhuriyet’inde 5000 nüfus kriterini yakalayan köylerde belediye teşkilatının kurulamamasının sebebi üzerine odaklanılmıştır. 2023 yılı TÜİK verilerine göre nüfusu 5000’in üzerinde altı köy yerleşmesi bulunmaktadır. Belediye Kanunu’na göre bir köyde belediye teşkilatı kurulması için köyün en yakın kentsel yerleşmenin belediye sınırına 5 km’den uzak olması gerekmektedir. Söz konusu gereklilik kapsamında Google Earth uydu görüntülerinden köy yerleşmelerinin en yakın belediye ile olan sınırları saptanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre nüfus kriterini tamamlayan altı köy yerleşmesinin mesafe kriterine takıldığı ve böylece belde statüsü kazanamadıkları tespit edilmiştir. Sonuç olarak kasaba niteliği kazanmaya başlayan ancak belediye teşkilatı kurulamayan bu yerleşmelerin sorunları üzerinde durulacaktır.

Kaynakça Gösterimi

Gökmen, Ö. (2025). Nüfusu 5.000’nin Üzerine Çıkmasına Rağmen Belediye Teşkilatı Kurulamayan Köy Yerleşmeleri Üzerine Bir İnceleme. In: Koçar Uzan, H. (ed.), Yerel Yönetimler, Kentleşme ve Çevre Politikaları: Güncel Paradigmalar ve Uygulama Pratikleri. Özgür Yayınları. DOI: https://doi.org/10.58830/ozgur.pub874.c3558

Lisans

Yayın Tarihi

23 October 2025

DOI

Kategoriler